CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ SỎI THẬN

1. Sỏi kích thước nhỏ

Phần lớn sỏi kích thước nhỏ không cần thiết phải điều trị xâm lấn. Việc điều trị trong trường hợp này chủ yếu bao gồm kiểm soát cơn đau và hỗ trợ đào thải sỏi.

Sỏi thận thường gây những cơn đau quặn thận nên việc sử dụng thuốc giảm đau là điều cần thiết và thường được tiến hành ngay sau khi bệnh nhân được chuẩn đoán xác định. Nhóm thuốc giảm đau kháng viêm không steroid thường được sử dụng trong trường hợp này. Ketorolac hay ibuprofen là những thuốc giảm đau được khuyến cáo. Nếu nhóm thuốc này không đáp ứng, bác sĩ có thể cân nhắc đến các thuốc thuộc nhóm opioid.

Việc tự đào thải sỏi thận trong trường hợp sỏi có kích thước nhỏ hoàn toàn có thể xảy ra (cơ hội lên tới 70% đối với sỏi có kích thước từ 5 mm trở xuống, và 50% đối với sỏi có kích thước từ 5 – 10 mm). Bổ sung nước đầy đủ sẽ giúp hệ tiết niệu tự đào thải sỏi. Trừ khi bác sĩ có chỉ định khác, bạn nên uống từ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày.

Bác sĩ có thể chỉ định bạn một số thuốc khác giúp việc đào thải sỏi dễ dàng hơn, bao gồm việc sử dụng một số thuốc giúp giãn cơ tiết niệu nhằm giúp việc thải sỏi nhanh hơn đồng thời ít đau hơn.

2. Sỏi kích thước lớn

Khi sỏi thận không thể điều trị theo các phương pháp kể trên vì kích thước lớn hoặc sỏi gây chảy máu, tổn thương thận hoặc nhiễm trùng đường tiểu, bệnh nhân cần được điều trị ngoại khoa. Các biện pháp điều trị ngoại khoa bao gồm:

2.1 Tán sỏi ngoài cơ thể:

Tán sỏi ngoài cơ thể là một phương pháp ít gây hoặc không gây sang chấn, áp dụng khá rộng rãi. Tuy nhiên phương pháp này chủ yếu áp dụng cho các trường hợp:

• Sỏi đài bể thận.
• Sỏi có đường kính < 2cm, không quá rắn.
• Bệnh nhân không có nhiễm trùng niệu, không có bệnh về máu hoặc đang điều trị thuốc chống đông máu.
• Đường bài xuất nước tiểu phải bình thường.

Hình 1. Tán sỏi ngoài da

2.2 Lấy sỏi thận qua da

Đây là kỹ thuật sử dụng ống soi vào thận xuyên qua thành lưng và nhu mô thận, dùng dụng cụ đặc biệt đưa qua ống nội soi lấy sỏi. Kỹ thuật đặt ống khó, dễ gây tai biến chảy máu, nhiễm trùng, thủng đại tràng,… Do đó, biện pháp này chủ yếu áp dụng cho trường hợp sỏi đơn giản có kích thước > 2 cm nhưng tán sỏi không hiệu quả.

Hình 2. Lấy sỏi thận qua da

2.3 Nội soi niệu quản

Trong phương pháp này, bác sĩ dùng ống nội soi nhỏ đi qua đường niệu đạo → bàng quang → niệu quản → thận. Khi tìm thấy sỏi, một dụng cụ đặc biệt sẽ được sử dụng để gắp sỏi hoặc tán sỏi thành những mảnh nhỏ có thể tự đào thải theo nước tiểu. Biện pháp này được sử dụng trong trường hợp sỏi làm tắc niệu quản hoặc sỏi nhỏ ở thận.

Hình 3. Nội soi niệu quản

2.4 Phương pháp phẫu thuật

Mặc dù phương pháp mổ mở đã hạn chế sử dụng nhưng vai trò của nó vẫn quan trọng, được áp dụng tùy điều kiện trang thiết bị, trình độ kỹ thuật, tình trạng bệnh lý của người bệnh. Phương pháp này được chỉ định trong trường hợp:

• Sỏi nhiễm khuẩn gây ứ nước, ứ mủ thận.
• Sỏi trên thận hoặc đường tiết niệu dị dạng.
• Sỏi trên thận bệnh lý (lao, u, chảy máu,…)
• Các phương pháp lấy sỏi khác thất bại.

Hình 4. Phẫu thuật lấy sỏi thận

2.5 Sử dụng Dược liệu trong việc điều trị sỏi thận

Có nhiều loại dược liệu được sử dụng trong điều trị sỏi thận kích thước nhỏ và dự phòng tránh tái phát. Trong đó Kim Tiền Thảo là dược liệu đã được chứng minh hiệu quả trong việc ức chế hình thành sỏi. Thuốc trị sỏi thận Kim Tiền thảo của Công ty Cổ phần Dược phẩm OPC là một trong những sản phẩm đầu tiên phát triển dược liệu này ở Việt Nam.

Hình 5. Sản phẩm Thuốc trị sỏi thận Kim Tiền Thảo của Công ty Cổ phần Dược phẩm OPC

Từ các nghiên cứu dược lý, Kim Tiền Thảo cho thấy tác dụng lợi tiểu, giúp pha loãng nước tiểu, giảm bài tiết calci, nên hạn chế việc hình thành sỏi. Kim Tiền Thảo còn có tác dụng kháng viêm, giúp giảm phù nề niệu quản, nhờ đó cơ thể tự đào thải sỏi thận có kích thước nhỏ.

Khi tiến hành nghiên cứu lâm sàng Thuốc trị sỏi thận Kim Tiền Thảo của Công ty Cổ phần Dược phẩm OPC, kết quả cho thấy Kim Tiền Thảo có hiệu lực điều trị tốt, đặc biệt với sỏi có gốc Calci. Thời gian điều trị phụ thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi trong đường tiết niệu. Dùng liên tục trong thời gian dài hầu như không gây tác dụng phụ. Sau khi hết triệu chứng lâm sàng, có thể phòng ngừa sự tái kết sỏi bằng cách dùng Kim Tiền Thảo với liều thấp hơn. Hơn nữa, thử nghiệm độc tính trên chuột nhắt có liều tương đương với 333 lần liều lâm sàng đã cho thấy Kim Tiền Thảo hầu như không có độc tính.

Từ những tác dụng kể trên, Kim Tiền Thảo được sử dụng không chỉ trong điều trị mà cả trong điều trị dự phòng tái phát sỏi thận.